روشهای عمل جراحی فیستول مقعدی
روشهای عمل جراحی فیستول مقعدی
بیماری فیستول مقعدی یکی از انواع شایع بیماریهای مربوط به ناحیه مقعد است که معمولاً در اطراف سوراخ مقعد و یا روی باسن ظاهر می شود. این بیماری موجب بروز مجرای غیرطبیعی میان دو عضو از بدن می گردد.
بیماری فیستول مقعدی عارضه ای عفونی و پیشرونده بوده که باید سریعاً برای درمان آن اقدام شود زیرا در غیر این صورت پیشرفت کرده و نه تنها بیماری تشدید می شود، بلکه این امکان وجود دارد که عوارض ناخوشایندی ایجاد شوند
تنها راهکار درمان قطعی بیماری از بین بردن مجرای ایجاد شده به وسیله جراحی است زیرا هیچ درمان دارویی و خانگی قادر به برطرف کردن این عارضه نخواهد بود. البته تکنیک های جراحی مختلفی به جهت برطرف کردن این عارضه وجود دارد که هریک معایب و مزایای مخصوص به خود را دارند.
برترین روشهای عمل جراحی فیستول به ترتیب اولویت عبارتند از :
) جراحی فیستول مقعدی با لیزر
در حال حاضر برترین روشی که در سال ۲۰۲۲ برای رفع این بیماری وجود دارد، لیزر است. برای انجام لیزر شما در یک جلسه یک ساعته در کلینیک حضور پیدا می‌کنید. پزشک معالج که معمولاً متخصص جراح است. سرپایی و بدون نیاز به تزریق داروی بیهوشی بیماری را درمان میکند.
در این عمل فیستول با استفاده از قدرت نور لیزر و بدون اینکه بیمار درد را احساس کند و یا دچار خونریزی شود، مسیر را برش می دهند و عفونت آن را تخلیه می کنند. پس از تخلیه عفونت معمولاً نیازی به انجام بخیه نیست، به این ترتیب زخم از داخل به سمت خارج ترمیم میشود.
علت تاکید پزشکان بر انجام این روش، این است که لیزر همزمان با برش گوشت و پوست را ترمیم میکند، پس جلوی خونریزی و یا حتی عفونت را میگیرد. از طرفی لیزر میزان دقت پزشک را تا حد زیادی افزایش می دهد، بنابراین احتمال ایجاد عوارض و آسیب هایی مانند بی اختیاری در کنترل مدفوع به صفر میرسد.
مزایای لیزر
- نتیجه گیری از درمان تنها با یک بار لیزر در نیم ساعت
- درمان سرپایی و بدون نیاز در بستری در بیمارستان
- هزینه درمان فیستول با لیزر
- پیشگیری از عوارضی مثل عفونت، بی اختیاری در کنترل مدفوع و ….
- بدون درد و بدون خونریزیشظ
- بدون نیاز به دریافت داروی بیهوشی
- دوره نقاهت کوتاه (از فردای لیزر می توانید زندگی روزمره را در پیش گیرید.)
- ترمیم سریع زخم فیستول
- مناسب برای همه بیماران در هر سنی و یا هر شرایط سلامتی
۲) فیستولوتومی یا عمل فیستول مقعد
در طی این روش کل مسیر فیستول با استفاده از تیغ جراحی باز شده و مسیر شستشو داده می شود. این زخم معمولاً بخیه زده نمی شود تا ترمیم از داخل به خارج انجام شود. پس از طی مدتی مسیر زخم تبدیل به شیار شده و ناپدید می شود.
مهارت پزشک در انجام این جراحی اهمیت بسیاری دارد، زیرا احتمال وارد آمدن آسیب به عضله مقعدی و بی اختیاری در کنترل مدفوع بسیار زیاد است.
از آنجایی که مسیر فیستول از عضله ی حساس مقعدی عبور می کند، بنابراین هر اشتباهی در حین برش تیغ جراحی می تواند به اعصاب این عضله آسیب زده که در نتیجه آن بیمار به صورت موقت یا دائمی دچار بی اختیاری در کنترل مدفوع میشود.
در گذشته فیستولوتومی پرکاربرد ترین روش درمان این بیماری بود که در حدود ۹۰% جراحی های این بیماری را تشکیل می داد.
اما از آنجایی که فیستولوتومی عوارض ناخوشایندی را به جای می گذاشت، چند سالی است که دیگر پزشکان انجام آن را توصیه نمی کنند!
عوارض جراحی فیستول
عوارض و مشکلاتی که بعد از انجام این جراحی برای بیمار ایجاد می شوند؛ عبارتند از :
- دوره نقاهت طولانی ( زخم در حدود ۶۰ روز زمان برای ترمیم کامل نیاز دارد.)
- خطر بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده
- نیاز به مراقبت های ویژه و تعویض هر روز پانسمان ها برای جلوگیری از عفونت زخم
- نیاز به بستری در بیمارستان
- نیاز به دریافت داروی بیهوشی که ممکن است برای برخی از بیماران خطرناک باشد.
- هزینه های بیشتر در مقایسه با لیزر
- نتیجه نگرفتن از درمان
- خطر تنگی مقعد
۳) استن
این تکنیک برای بیماران در معرض بی اختیاری مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش برای برطرف کردن عفونت با قرار دادن نخ و یا لوله ویژه تخلیه برای ۶ الی ۲ هفته به درمان فیستول کمک می کنند.
برای انجام این روش نخ ویژه ای در مسیر فیستول قرار داده میشود تا مجرای ایجاد شده از انتهای ترین بخش در حول نخ ترمیم شود. درمان با این روش می تواند تا چند ماه ادامه داشته باشد که این مورد خود میتواند زمینه را برای عفونت و پیشرفت بیشتر بیماری فراهم کند.
اما مهمترین عیب استن این است که باید هر چند روز یکبار به پزشک مراجعه کنید، تا این نخ را چند سانت بیرون بکشد و اینکار به شدت دردناک است.
در گذشته این روش با استفاده از موی دم اسب انجام می شد. امکان دارد بعد از استن، انجام جراحی فیستولوتومی تجویز شود.
عوارض استن
دوره درمان طولانی که ممکن است تا چند ماه هم ادامه داشته باشد.
- خطر عفونت زخم
- درد شدید
- نیاز به انجام سایر روشهای درمانی
- امکان عدم نتیجه گیری از درمان
- خطر عود مجدد بیماری
۴) فلپ آدوانسمنت
فلپ آدوانسمنت بر پایه ترمیم مجرای فیستول بنا نهاده شده است. در طی این روش با استفاده از بافت رکتوم یا پوست اطراف مقعد، مجرای ترمیم می شود. میزان عود مجدد این روش بیشتر از ۵۰% است از همین روی کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. مزیت این روش این است که توسط آن می توان فیستولهای پیچیده و یا بیماران در معرض بی اختیاری را درمان نمود.
معایب فلپ
- خطر عود مجدد بیماری
- ایجاد درد شدید
- عفونت
- طولانی شدن مدت زمان درمان
مراقبتهای بعد از جراحی فیستول مقعدی
تمامی روشهایی که ذکر شد به شرطی موفق هستند که بیمار نیز همراه با پزشک برای درمان خود تلاش کند. رعایت برخی نکات و مراقبت از زخم بعد از جراحی میتواند به نتیجه گیری از درمان کمک کند. به همین جهت لازم است نکاتی که در ادامه به آنها اشاره می کنیم را برای همیشه رعایت کنید:
- نوشیدن آب کافی، به منظور جلوگیری از یبوست
- مصرف کافی میوه، سبزیجات و غلات برای دریافت فیبر مورد نیاز بدن
- ورزش و فعالیت بدنی حداقل ۳۰ دقیقه در طول روز
- مصرف مسکن و آنتی بیوتیک تا بهبودی کامل با مشورت پزشک
- تعویض مرتب پانسمان ها برای جلوگیری از عفونت
- جلوگیری از وارد آمدن فشار به مقعد به خصوص وقتی هنوز بهبودی کامل نشده است.
- رعایت بهداشت به منظور جلوگیری از عفونت زخم
- مصرف داروهای مسکن و آنتی بیوتیک
- حمام سیتز و یا نشستن در آب گرم، برای پیشگیری از عفونت و التهاب تا زمانی که زخم به طور کامل ترمیم شود.
- درمان سریع بیماریهای التهابی روده مثل کرون و کولیت
- درمان به موقع آبسه ها و مراجعه به پزشک برای درمان آن
- برقراری رابطه جنسی توسط کاندوم برای پیشگیری از عفونت های مقاربتی
- ترک سیگار و الکل
منبع :
