معماری جالب خانه‌ای در مشهد – ایران فورفان

سلام نو _ سرویس گردشگری: قدمت خانه تاریخی توکلی به دوران قاجار باز می گردد و در سال ۱۲۲۱ هجری شمسی توسط شخصی به نام اسحاق خان قرایی ساخته شده است. احسان خان قرایی که از بهترین معماران و طراحان این شهر بود، طراحی و ساخت این خانه تاریخی که امروزه به عنوان یکی از دیدنی های مشهد از آن یاد می شود به عهده وی بود. بسیاری از خانه های اشرافی شهر مشهد به دست احسان خان قرایی ساخته شده بودند. نخستین شخصی که مالک خانه توکلی بوده یکی از تجار مشهور و نامداری از شهر مشهد به نام آقای کشمشیان بود و مالکیت آن را تا اوایل دوره پهلوی به عهده داشت.

معماری خانه توکلی مشهد

معماری خانه تاریخی توکلی مشهد به دست یکی از بهترین و چیره دست ترین معماران آن زمان به نام احسان خان قرایی ساخته شده است. بیشترین چیزی که در معماری و طراحی و زیبایی این بنای تاریخی خودنمایی می کند، کاشی کاری ها و آجرکاری هایی است که به منظور تزئین بنا به کار رفته اند.

ستون های آجرکاری شده این خانه تاریخی باعث شده اند خانه توکلی شباهت زیادی به دیگر خانه های قدیمی و کهن بخش شمال شرقی ایران پیدا کند. بعد از تزئینات و کاشی کاری های ساختمان، نوبت به ستون های آجری و کتیبه زیبای سر در می رسد که بر زیبایی ساختمان خانه توکلی تاثیر به سزایی داشتند.

ستون های مزین شده به کاشی کاری، به زیبایی می توانند هنر معماری دوران قاجار را به نمایش می گذارند. تعداد دو کتیبه زیبا و کاشی کاری شده قرار گرفته اند که بر روی هر دوی آن ها می توانید آیانی از قرآن را مشاهده نمایید. این آیات ارزشمند عبارتند از انا فتحنا لک فتحا مبینا و و ان یکاد. هنگامی که در حیاط این خانه بایستید و به اطراف خود نگاهی بیاندازید، در و پنجره های چوبی و قدیمی چشم شما را به خود خیره می سازند و سپس نگاه شما به شیشه های رنگارنگی خواهد افتاد که در میان پنجره ها به چشم می خورند و حس و حالی صمیمی و با صفا را برای این خانه ساخته اند.

حوض بسیار زیبایی در میان حیاط خانه توکلی قرار گرفته که اطراف آن را نیز درختانی سرسبز و زیبا فرا گرفته اند و حال و هوای دل انگیزی را برای حیاط این خانه قدیمی پدید آورده است.

جالب است بدانید اسکلت این خانه قدیمی ۲ طبقه بر روی چوب ساخته شده و در ساخت آن از آهن استفاده نشده است. ارسی هایی در بخش داخلی این خانه به کار رفته اند که توسط آن ها بخش های مختلف فضای داخلی خانه را از یکدیگر مجزا ساخته اند. این سبک معماری که در ساخت و طراحی خانه توکلی مشهد به کار رفته است، سبک معماری دوران قاجار می باشد.

ویژگی های معماری و بخش های مختلف خانه توکلی مشهد

ابتدا از در ورودی این خانه تاریخی آغاز می کنیم؛ درست همان درب ورودی که بایستی از طریق آن وارد خانه شوید. دربی که برای ورودی خانه در نظر گرفته شده دربی بسیار ساده و بدون هیچگونه طراحی و آلایش می باشد. بعد از آن که از درب ورودی وارد منزل شدید، حیاطی بزرگ و وسیع مقابل دیدگان شما قرار خواهد گرفت که بایستی وارد آن شوید.

در میان این حیاط بزرگ و با صفا حوض آبی قرار گرفته و اطراف حیاط نیز درختان سرسبزی وجود دارند که بر صفا و صمیمیت حیاط خانه افزوده اند. گوشه ای از حیاط به ساختمان ۲ طبقه خانه تارخی توکلی اختصاص یافته و می توانید ساختمان بنا را مشاهده کنید. طبقه همکف این خانه تاریخی به مطبخ، دالان و اتاق های زمستانی اختصاص یافته اند.

دو مسیر پلکانی در دو طرف ساختمان خانه توکلی قرار دارند که با استفاده از آن ها می توانید به طبقه اول این خانه برسید. هنگامی که وارد طبقه اول شوید و نگاهی کلی به فضای داخلی خانه بیاندازید، متوجه خواهید شد که در طراحی پلان آن تمام اصول معماری به درستی به کار رفته اند. در اولین طبقه ۲ اتاق را خواهیم دید که توسط یک اتاق بزرگ که در میان آن ها قرار گرفته، از یکدیگر جدا شده اند.

دو اتاق کناری اتاق های نشیمن و اتاق بزرگ میانی به عنوان اتاق پذیرایی می باشند. برای اتاق بزرگ میانی این خانه، پنجره های چوبی بزرگی قرار داده شده که به طرف حیاط باز می شوند و صفا صمیمیت حیاط را وارد اتاق می کند و چشم انداز وسیعی به حیاط خانه را در اختیار شما قرار می دهد.

یک مسیر پلکانی برای اتصال به طبقه دوم در خانه وجود دارد. با استفاده از این پله ها به طبقه دوم خانه دسترسی پیدا خواهید کرد. در طبقه دوم نیز تعدادی اتاق وجود دارند که برای آن ها نیز پنجره هایی بزرگ و چوبی تعبیه شده اند و به سمت حیاط باز می شوند. در حال حاضر خانه توکلی به موزه تبدیل شده و می تواند مکتب خانه های کهن و قدیمی را برای بازدیدکنندگان به نمایش بگذارد. همچنین در یکی از اتاق های این خانه تاریخی وجود تندیس های معلمان و شاگردانی که در اطراف او نشسته اند و به خواندن درس مشغول هستند، شکل و شمایل مکتب خانه های قدیمی را بیشتر برایتان بازگو می کنند.

برای بازدید از خانه توکلی زمان و فصل خاصی را نمی توان در نظر گرفت. گردشگران می توانند تنها بهترین زمان سفر به شهر مشهد مقدس و بازدید از دیگر دیدنی های مشهد را در نظر بگیرند. بنابراین اگر در هر صورت می خواهید به مشهد سفر کنید و به دنبال بهترین زمان بازدید از جاذبه های مشهد هستید و در این میان قصد دارید از این خانه تاریخی دیدن کنید، می توانید فصل هایی همچون بهار و اوایل پاییز را انتخب نمایید.

منبع: لوکس ویلا